ABŞ-ın Kolorado Boulder Universitetinin mütəxəssislərinin rəhbərlik etdiyi bir qrup buzlaqşünas Antarktidanın dəniz buzlaqlarının məhv olmasının səbəbini müəyyən edib. Məlum olub ki, buz sahələri onların səthində yığılan ərimiş suyun ağırlığına tab gətirə bilmir.
"Ölkə.az" xəbər verir ki, tədqiqat "Journal of Glaciology" (JOG) elmi nəşrində dərc olunub.
Antarktidada havanın temperaturu yüksəldikdə və buz şelfinin əriməsi zamanı su onu ağırlaşdırır və onun qırılma nöqtəsinə qədər sallanmasına səbəb olur. Bu, dəniz səviyyəsinin qalxmasına kömək edə bilər.
Komanda Antarktika yarımadasındakı VI Georgi dəniz buzlaqına ekspedisiya zamanı müşahidələrini sınaqdan keçirib. Alimlər ərimiş suyun əmələ gətirdiyi buzun səthində çökəklik aşkar ediblər. Tədqiqatçılar buz səthinin hündürlüyündəki dəyişiklikləri qeyd etmək üçün yüksək dəqiqlikli GPS stansiyalarından istifadə ediblər.
Müşahidə məlumatları göstərib ki, hovuzun mərkəzindəki buz suyun təzyiqi səbəbindən təxminən 30 santimetr əyilib. Komanda həmçinin ərimiş göl hövzəsinin kənarı ilə mərkəzi arasındakı üfüqi məsafənin 30 santimetrdən çox artdığını müəyyən edib. Bu, çox güman ki, şəkillərdə qeydə alınan ərimiş su gölünün ətrafında dairəvi çatların əmələ gəlməsi və yaxud genişlənməsi səbəbindən baş verib.
Araşdırma minlərlə ərimiş su gölünün böyük çəkisi və sonrakı drenajın Larsen B buz rəfinin bükülməsinə və çökməsinə səbəb olduğunu və 2002-ci ildə dağılmasına səbəb olduğunu göstərən modelləşdirmə nəticələrini təsdiq edib.(qaynarinfo)
